De Gooise Praktijkschool, een gemeentelijk monument, is gebouwd in 1960-1961 in een bouwtrant, die als functionele doorontwikkeling van de Wederopbouwstijl is aan te merken. Het ontwerp van deze school is afkomstig van architect Sj. Joustra, destijds hoofdingenieur Publieke Werken van de gemeente Hilversum. Het schoolgebouw heeft een hoofddraagconstructie in gewapend beton, met een kolommenstructuur op de begane grond en een opzet van haaks op de langsgevels staande schijven op de eerste en tweede verdieping. De gevels, ook de kopgevels, hebben op dat niveau een structuur met betonkaders, ingevuld met baksteenmetselwerk en vensterpuien. De drie bouwlagen worden afgesloten door een plat betonnen dak met fors overstek. Het gebouw heeft een rechthoekige plattegrond, waarbij de lange zijden de voor- en achtergevel vormen met een oriëntatie op oost en west. Ondanks het functionalistische karakter van het gebouw vertoont het op een aantal punten architectonische vormwil: Opmerkelijkste daarvan zijn de vensterpuien op de begane grond die door de architect achter de ronde gevelkolommen zijn gevoerd. Het betonskelet is hier bewust buiten het interieur geplaats. Het schoolgebouw is gelegen in een woonwijk, aan de westelijke kopkant van een ruime groenstrook en vormt een markant element in de stedenbouwkundige context. In de huidige situatie wordt de school bezocht door kinderen in de leeftijd van 12-14 jaar met een gemiddeld leerachterstand van circa 3 jaar. Opgrond van deze bijzondere groep leerlingen zijn de klassen kleiner dan gebruikelijk: per klas zijn er maximaal 12 kinderen. Behalve de kleinere klassen zijn ook de praktijklessen bijzonder bij deze school: Er is onder meer een houtbewerkingslokaal, een (brom-)fietswerkplaats, een metaalbewerkingslokaal, een textiellokaal en een grote keuken. In een vrijstaand gebouw naast het schoolplein is de gymzaal gevestigd. De school heeft een conciërge in dienst.
De Gooise Praktijkschool heeft een bijzondere, ondiepe, opzet en buitengewoon veel glas (in bijna alle ruimten enkele beglazing, op de begane grond in stalen stoeltjesprofielen gevat). Delen van de nog uit de eerste bouwfase stammende houten vensterpuien op de verdieping vertonen op meerdere plaatsen houtrot. Deze uitgangssituatie vormde de aanleiding om twee tegen over elkaar staande DuMo-benaderingen te formuleren: enerzijds enige verbetering realiseren door kleine reversibele ingrepen, anderzijds fors ingrijpen wat ook de integrale vervanging van alle vensterpuien inhoudt. Bij de tweede benadering zouden de vervangende puien maximaal isolerend moeten worden ontworpen, waarbij het huidige gevelbeeld zo veel mogelijk gereproduceerd dient te worden. Deze benadering houdt dus het volledig opofferen van de historische materie van de gevelpuien in. Dit is in dit unieke geval eventueel te verantwoorden omdat over enige jaren integraal herstel van de gevelpuien nodig zal zijn, de puien in hun huidige detaillering in comfort- en energietermen niet wezenlijk te optimaliseren zijn en het architectonische beeld van de school als stedenbouwkundig element een belangrijke waardenfactor is. De forse ingrepen zijn alleen te verantwoorden wanneer daarmee alle nu bij het gebouw aan te wijzen thermische en comfortproblemen worden weggenomen. Vormgeving en uitvoering van een dergelijke interventie behoren door een gekwalificeerde restauratiearchitect en restauratieaannemer te worden verzorgd. De keuze tussen beide benaderingen vraagt om een goede afweging.
De Gooise Praktijkschool is een van de 19 monumentale scholen in Hilversum. Het NIBE heeft in samenwerking met Evert Jan Nusselder van bureau Monumentenzorg in opdracht van de gemeente Hilversum een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden voor duurzame maatregelen in deze waardevolle schoolgebouwen. Bijzondere aandacht ging daarbij uit naar verbetering van het binnenklimaat en de mogelijkheden voor energiebesparing. Voor dit onderzoek zijn zes scholen bezocht, waaronder de Gooise Praktijkschool. Voor iedere school is een advies op maat opgesteld en werd een DuMo-berekening uitgevoerd. Daarnaast is ook gezocht naar ‘vaak voorkomende situaties’ en bijbehorende duurzame oplossingen.
Potentiële duurzaamheidsmaatregelen
- Goede inregeling van de verwarmingsinstallatie (bijv. cascade-schakeling, waterzijdig inregelen) voor zover nog niet gerealiseerd
- Dakisolatie (wellicht in zeker mate al aanwezig)
- Energiezuinig verlichtingsconcept (daglichtsensoren, aanwezigheidsdetectie, LED-verlichting)
- Isolatie gevels aan de binnenkant of spouw van de borstweringen isoleren (indien bereikbaar)
- Bij de hoofdingang een tweede glasplaat of een (reversibele) tochtsluis achter de bestaande glazen pui plaatsen. Alternatief: Ingang en trappenhuis als aangrenzende onverwarmde ruimten (AOR) beschouwen en de radiatoren buiten werking stellen.
- Radiatoren die te dicht bij de gevels staan naar voren halen en erachter radiatorfolie aanbrengen om de warmteafgifte te verbeteren.
- Dakisolatie gymzaal
- Zonneboilers en/of pv-cellen op het dak van de gymzaal
- Eventueel ook zonneboilers en/of pv-cellen op het platte dak van de school (rekening met behoud van het dakshilouet, dat ook van verre gezien ongewijzigd moet blijven)
DuMo-score:
De DuMo-score van dit project, van voor de ingrepen is: 157,3. De Mo-coëfficiënt van dit project, van voor de ingrepen is: 1,3. De Du-score van dit project, van voor de ingrepen is: 121.
Potentiële DuMo-score:
Indien al de geadviseerde maatregelen worden uitgevoerd, is de potentiële DuMo-score: 254,8. De potentiële Mo-coëfficiënt, van dit project is: 1,3. De potentiële Mo-coëfficiënt, van dit project is: 1,8. De potentiële DU-score, van dit project is: 196.
De DuMo-score van dit project, van voor de ingrepen is: 157,3. De Mo-coëfficiënt van dit project, van voor de ingrepen is: 1,3. De Du-score van dit project, van voor de ingrepen is: 121.
